مدتی است که خبر ورود اینترنت ماهواره ای استارلینک به ایران به گوش میرسید و در این مدت اخبار داغ درباره امکان استفاده از استارلینک در کشور ایران منتشر شده است. با مطالعه این مقاله با اینترنت استارلینک بیشتر آشنا می شوید.
ایلان ماسک بنیانگذار شرکت فضایی اسپیسایکس روز ۲۹ شهریور برای ارائهی سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران خواستار معافیت از تحریمها شد و در روز سهشنبه، ۳۰ شهریور، وزارت خزانهداری ایالات متحده اعلام کرد که میتوان برخی از تجهیزات اینترنت ماهوارهای را به ایران صادر کرد.اما پس از آن خبر خاص دیگری در حال حاضر منتشر نشده و خیلیها هم اظهار نظر کردند که ایرانیها امکان اتصال به استارلینک را نخواهند داشت.
با اعلام پاسخ وزارت خزانه داری آمریکا به درخواست ایلان ماسک مبنی بر لغو تحریم های آمریکایی مرتبط با پروژه استارلینک و ارائه اینترنت ماهواره ای برای ایران، این خبر خیلی زود مورد توجه کاربران ایرانی که چند روزی درگیر قطعی اینترنت در ایران و فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ هستند قرار گرفت.
ایلان ماسک میخواهد اینترنت ماهوارهای استارلینک را در کشور ایران فعال کند تا کاربران در ایران قادر به استفاده از آن باشند، اما آیا چنین کاری امکانپذیر است و کاربران در ایران میتوانند اینترنت ماهوارهای را تجربه کنند؟
اینترنت ماهواره ای استارلینک در واقع مجموعه وسیعی از ماهوارههای کوچک است که از فناوری ماهواره ای برای ارائه اتصالات اینترنتی پرسرعت به مشتریان استفاده می کند و توسط شرکت اسپیسایکس جهت فراهم کردن اینترنت ماهوارهای ساخته شده است. این مجموعه از هزاران ماهواره کوچک تشکیل شده که در مدار پایینی زمین حرکت میکنند و سیگنالهای مربوطه را با استفاده از فرستندهها و گیرندههای زمینی دریافت و ارسال میکنند.
ماهواره ارتباطی در حال ارسال سیگنال در فضا
یکی از مزیت های اینترنت ماهواره ای، در مورد افرادی که در مناطق روستایی زندگی می کنند که هیچ سیگنالی از برج مجاور وجود ندارد، صدق می کند. برای افرادی که در نقاط دور افتاده زندگی می کنند و دسترسی به اینترنت پرسرعت را ندارند، سرویس اینترنت ماهواره ای یک گزینه عالی است.
استارلینک نیازی به حفر سنگر یا سیم رشته در سراسر حیاط خود ندارد. برای اکثر مردم، این راه حل بهتری نسبت به خدمات سیمی سنتی است، زیرا سرعت های سریع تری ارائه می دهد و معمولاً در سراسر کشور با محدودیت های بسیار کمی خارج از محدوده شهر شما هم در دسترس است.
امروزه شمار ماهوارههایی که در این پروژه قرار دارند از عدد 3000 عبور کرده و با گذشت زمان نیز به این تعداد افزوده خواهد شد. با اینکه پروژه ماهوارهای استارلینک هنوز هم در مرحله پیشفروش قرار دارد اما بیش از دهها هزار نفر برای استفاده از آن درخواست دادهاند. چندی پیش نیز شرکت اسپیسایکس برای حمایت از کشور اوکراین که در جنگ با روسیه به سر میبرد، امکان استفاده از اینترنت ماهوارهای خود را فراهم نمود.
شرکت اسپیسایکس نخستین ماهوارههای آزمایشی را در سال ۲۰۱۸ پرتاب کرده است. پس از آن، در سال ۲۰۱۹، ۶۰ ماهواره به صورت رسمی در مدار قرار گرفتند. در حال حاضر ۸۰۰ ماهواره در مدار زمین قرار گرفتهاند. در روی زمین نیز استارلینک ۶ ایستگاه زمینی جهت فراهم کردن سرویس ماهوارهای ثابت تاسیس کرده است که در شهرهای زیر قرار دارند: کالیفرنیا کونراد، مونتانا گرین ویل، پنسیلوانیا نورث بند، واشنگتن ردموند، واشنگتن مریلن، ویسکانسین.
اینترنت ماهواره ای استارلینک، شرکت اسپیسایکس مجوزهای لازم برای پرتاب ۱۲ هزار ماهواره استارلینک در مدار زمین را از کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده دریافت کرده است. این تعداد ماهواره، عملا صورت فلکی استارلینک را در آسمان تشکیل خواهند داد. البته این شرکت تمایل دارد تا ماهواره های بیشتری را در مدار زمین قرار دهد. در نهایت، “صورت فلکی استارلینک” از ۴۲ هزار ماهواره تشکیل خواهد شد.
ماهوارههای استارلینک چه شکل و مشخصاتی دارند؟
نمای کلی از ساختمان ماهواره استارلینک
وزن هر ماهواره استارلینک در حدود ۲۶۰ کیلوگرم است. این ماهوارهها مسطح هستند و ۶۰ عدد از آنها در راکتهای فالکون ۹ اسپیسایکس قرار میگیرند. وقتی این ماهوارهها در مدار قرار میگیرند، یک آرایه خورشیدی بزرگ انرژی مورد نیاز آنها را تامین خواهد کرد.
قسمت اصلی ماهواره شامل چهار آنتن قدرتمند برای انتقال سیگنالهای اینترنت خواهد بود. این ماهوارهها به لیزر مجهز هستند که هر یک را به چهار ماهواره دیگر در فضا متصل میکند. این ماهوارهها رانشگر یونی نیز دارند که از گاز کریپتون استفاده میکند و به آنها امکان میدهد که حتی در فواصل نزدیک به زمین نیز در مدار باقی بمانند.
هزینه راه اندازی و اشتراک
هزینه راه اندازی و استفاده از اینترنت starlink تنها به ارائه خدمات سرویس منتهی نمیشود بلکه در ابتدا به یک بشقاب ماهواره ای نیاز دارید که بتواند سیگنال های ماهواره ها را دریافت کند را با قیمت حدودی 599 دلار خریداری کرده و سپس برای تهیه پکیجهای ماهانه اقدام نمایید که ممکن است تقریبا 99 دلار برای شما تمام شود.
بستههای ماهانه اینترنت استارلینک در مقایسه با بستههای اینترنت کشوری مانند ایران بسیار بالا بوده و صرف چنین هزینهای برای تعداد زیادی از کاربران ممکن نخواهد بود. هنگامی که این تجهیزات را در اختیار دارید، آماده دریافت سرویس اینترنت هستید.
گوئین شات.ول (Gwynne Shotwell)، مدیرعامل اسپیس ایکس، مدعی شده است هزینه ۵۹۹ دلاری خرید تجهیزات لازم برای استفاده از اینترنت استارلینک در سالهای آینده کاهش مییابد؛ زیرا اسپیس ایکس قصد دارد هزینه تولید ترمینالهای گیرنده را با بهرهمندی از روشهای مختلف در سالهای آینده کاهش دهد.
جدیدترین مدل ترمینال گیرنده اسپیس ایکس که تأیید کمیسیون فدرال تجارت را نیز دریافت کرده، اندازه کمتری نسبت به مدل قبلی دارد و هزینه تولید آن نیز کمتر است؛ اما مشترکان برای خرید آن همچنان باید ۵۹۹ دلار بپردازند.
شات.ول اعلام کرده استارلینک قصد دارد قیمتگذاری سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک خود را تا جای ممکن شفاف کند. لازم به ذکر است که استارلینک قصد دارد سرویس ویژه خود را نیز با سرعت دانلود ۱۵۰ تا ۵۰۰ مگابیت با حق اشتراک ماهانه ۵۰۰ و هزینه ۲۵۰۰ دلاری برای خرید تجهیزات، نیز راهاندازی کند.
سرعت استارلینک
سرعت اینترنت ماهواره ای استارلینک بهاندازه سرعت اینترنت فیبر نوری در آمریکا نیست؛ اما ماسک مدعی شده است که این سرویس اینترنت در مناطق محرومی که به اینترنت پرسرعت و پایدار دسترسی ندارند، ارزش هزینه کردن را دارد.
ماهوارههای استارلینک شرکت اسپیسایکس در مدارهای پایینی زمین و در فاصله ۵۶۳ کیلیومتری از زمین قرار میگیرند. اسپیسایکس ادعا میکند که به واسطه همین فاصله کوتاه تا زمین، تاخیر یا پینگ اینترنت ماهوارهای استارلینک بین ۲۵ تا ۳۵ میلی ثانیه خواهد بود. این تاخیر برای بسیاری از کاربردهای معمول اینترنت، حتی بازیهای ویدئویی، مناسب خواهد بود.
سرعت دانلود نیز باید بسیار سریع و چیزی در حدود ۱Gbps باشد. اسپیسایکس هنوز سرعت آپلود را اعلام نکرده است. به عنوان مقایسه، باید گفت که در حال حاضر اینترنت ماهوارهای هیوزنت سرعت دانلود ۲۵Mbps را فراهم میکند؛ اما تاخیر یا پینگ آن چیزی در حدود ۶۰۰ میلی ثانیه است که بسیار کند محسوب میشود.
سرعت اینترنت فاز بتا استارلینک در حدود ۵۰-۱۰۰ Mbps وعده داد شده است که برای اینترنت ماهواره ای، مقداری قابل قبول است. در سال ۲۰۱۹، در آزمایشی مشترک بین استارلینک و نیروی هوایی ایالات متحده به نام Global Lightning سرعت دانلود تا ۶۱۰ Mbps گزارش شد. پروژه گلوبال لایتنینگ اوایل جولای سال ۲۰۱۸ آغاز شد و از دو ماهواره استارلینک استفاده کرد تا به ترمینالهای هواپیمای باربری ۱۲C که در حال پرواز بود، دیتا ارسال کند.
تستهای سرعت اخیر برای اینترنت ماهوارهای استارلینک سرعت دانلود ۴۵Mbps، سرعت آپلود ۵ Mbps و تاخیر (پینگ) ۷۵ میلی ثانیه را گزارش کردهاند. بهطور کلی اینترنتی که شبکه ماهوارهای استارلینگ در دسترس قرار میدهد اکثرا برای مناطقی که قابلیت پوششدهی سایر سرویسهای اینترنت را ندارند همانند روستاها و نواحی دور افتاده مناسب است. همین امر نیز یکی از مزیتهای استفاده از پروژه استارلینگ بهشمار میرود.
ثبت نام و سفارش اینترنت استارلینک
بدیهی است که استفاده از اینترنتهای ماهوارهای نیازمند زیرساختهای مناسب در کشور است. بنابراین تنها ثبت نام در استارلینک شما را تحت پوشش آن قرار نمیدهد. در هر صورت با وجود تهیه تجهیزات لازم و نصب آنها میتوانید جهت ثبت نام اقدام کنید. برای انجام این کار کافی است به وبسایت رسمی Starlink مراجعه نموده و ایمیل و مشخصات خود را وارد نمایید. پس از مدتی اطلاعات لازم جهت ارائه خدمات اینترنتی محل زندگی شما ارسال میشود.
مختل شدن عملکرد اینترنت ماهوارهای استارلینک در شرایط بد آب و هوایی، یکی از نقاط ضعف اساسی آن است. در هنگام بارش برف درصورتیکه حجم برف در حال بارش زیاد نباشد و برف روی سطوح در حال آب شدن باشد، ترمینال گیرنده میتواند امواج را بدون مشکل دریافت کرد؛ اما چنانچه افزایش ارتفاع برف باعث ایجاد مانع در مقابل ترمینال شود، روند دریافت و ارسال سیگنالها مختل میشود.
در وبسایت استارلینک توصیه شده ترمینال گیرنده در ارتفاع بالا در فضایی باز و بدون مانع نصب شود. در ضمن تأثیر منفی بارش سنگین برف یا باران روی کاهش سرعت این سرویس اینترنت ماهوارهای و همچنین احتمال بسیار کم قطع کامل اینترنت در چنین مواقعی، اعلام شده است.